آداب مرسوم در دنیای هنر – شماره‌ی ۳ ۲۶ دی، ۱۴۰۲ سارا یزدانی‌راد
۲۶ دی، ۱۴۰۲ سارا یزدانی‌راد
در بخش‌های گذشته به توضیح مواردی از پورتفولیوی هنرمند پرداختیم که بیانگر روال و نتیجه‌ی نهایی کار او هستند و به نوعی قرار است جایگاه حال حاضر فرد را بدون توجه به سوابق او بیان کنند. ممکن است بسیاری از هنرمندان بر این اعتقاد باشند که بیانیه و نمونه آثار آن‌ها گویای کامل جایگاه و اهمیت رویکرد هنری‌شان است.
همان‌طور که در آشنایی اولیه با یک فرد، پیدا کردن دوستی مشترک که نظرات او برای شما مهم است، می‌تواند مکالمه‌ی شما را با فرد تسهیل کند، شرح گذشته‌ی هنرمند و سوابق کاری او نیز برای نهادهای هنری، در مواردی، باعث اعتمادسازی بیشتر در کار با فرد می‌شود و بر عکس آن هم صادق است. به این معنی که آشنای مشترکی که چندان برای شما جذاب نیست هم، در مواردی، می‌تواند در برخورد اولیه، باعث پیش‌قضاوت منفی درباره‌ی فرد شود. در حقیقت هنرمند در بهترین حالت باید بتواند از سابقه‌ی حرفه‌ای خود به عنوان ابزاری کمکی برای جلب نظر سایرین استفاده نماید.
در ادامه به بخش‌هایی می‌پردازیم که بنا است بیش از هرچیز روی سوابق کاری تمرکز نمایند.
رزومه یا سی‌وی
رزومه‌ی هنرمند فهرستی از تمام فعالیت‌های مرتبط هنری او ارائه می‌دهد. این رزومه باید آراسته، مختصر و برای همه قابل فهم باشد. اگر فرد در ابتدای مسیر حرفه‌ای خود قرار دارد، مشکلی نیست به چند خط یا نهایتاً یک صفحه فعالیت مربوط بسنده کند. اندازه، رنگ و نوع فونت انتخابی باید برای همه به‌راحتی خوانا باشد. توصیه‌ی ما این است که این صفحه تا حد امکان ساده باشد.
بهتر است هنرمند ابتدا رزومه‌ای کامل از تمام فعالیت‌های خود درست کند و بنا به موارد نیاز، منتخبی از این رزومه را با دیگران به اشتراک بگذارد. اگر فرد قصد ارسال رزومه به گالری مشخصی را دارد بهتر است با مراجعه به وب‌سایت آن فرمتی را که گالری برای رزومه‌ی هنرمندان خود استفاده می‌کند مشاهده کرده و مطابق با آن پیش برود. به این ترتیب نه‌تنها کار را برای خوانش و استفاده‌ی گالری از این رزومه آسان‌تر می‌کند، بلکه به گالری نشان می‌دهد که برای وقت آن‌ها ارزش قائل است و پیش از ارسال آثار، وب‌سایت گالری را با دقت بررسی کرده است.
هدف از درست کردن رزومه، معرفی فعالیت‌های حرفه‌ای هنرمند است، پس این رزومه باید به خودی‌خود حرفه‌ای به نظر برسد. فرد می‌بایست رزومه‌ی خود را پیش از ارسال بارها و بارها به‌دقت بخواند و در صورت امکان برای یکی از دوستان خود نیز ارسال کند. فراموش نکنیم که اغلب کسانی که در موٰسسات فرهنگی کار می‌کنند چشمانی تربیت‌شده برای تشخیص جزئیات دارند و به صورت ناخودآگاه از توجه طرف مقابل به جزئیاتی همچون فاصله‌گذاری، یکسان بودن استفاده‌ی از ویرگول و خط فاصله و هماهنگ بودن فونت و زبان میان نوشتار و اعداد، لذت می‌برند.
رایج‌ترین بخش‌های رزومه‌ی هنرمند شامل موارد زیر است:
مشخصات فردی
نام، نام خانوادگی، شماره‌ی تماس، آدرس ایمیل، سال تولد، محل تولد و محل زندگی رایج‌ترین اطلاعاتی هستند که بهتر است در این قسمت نوشته شوند. نیازی نیست هنرمند تصویری از خود در این قسمت قرار دهد؛ او می‌بایست بر اساس فعالیت حرفه‌ای و کیفیت آثار قضاوت شود و بنا نیست زیبایی ظاهری تأثیری در این مرحله (و احتمالاً مراحل بعدی) داشته باشد. اگر فرد اسمی طولانی دارد یا تمایلی ندارد به نام شناسنامه‌ای‌اش شناخته شود بهتر است یک‌بار برای همیشه نام انتخابی خود را مشخص کند و از این به بعد تمام فعالیت‌های حرفه‌ای خود را با این نام ادامه دهد. این شامل املای نام در شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت گالری‌ها و مواردی از این دست نیز می‌شود.
تحصیلات
سال، سطح تحصیلی و رشته، دانشگاه
مهم است فرمت و ترتیب مشخصی برای نوشتن اطلاعات در نظر بگیریم که در کل فایل از همین فرمت استفاده شود. مثلاً اگر سال در ابتدای سطر نوشته شده است، می‌بایست در همه‌ی سطور این ترتیب رعایت شود. در نوشتن رزومه بهتر است از نوشتن تحصیلات دبیرستان پرهیز شود و فرمت نوشتن مدارک نیز ثابت بماند (کارشناسی، کارشناسی ارشد، BA، MFA،…). در عموم موارد، نیازی به نوشتن معدل مدرک نیست (مگر در قوانین اولیه مشخصاً از هنرمند درخواست شده باشد).
نمایش‌های انفرادی
سال، عنوان نمایش، گالری، شهر، کشور، کیوریتور(ها)
ترتیب نوشتن نمایش‌ها باید حتما از آخرین نمایش به اولین نمایش و در خطوط مجزا فهرست شود و اگر هنرمند قرار است به‌زودی در مکانی مشخص نمایشی داشته باشد فهرست خود را با آن نمایش شروع کند. گالری‌ها به‌خصوص در تصمیم‌گیری خود به این اطلاعات نیاز دارند و بدیهی است که اطلاعات به‌روزتر برای آن‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است. اگر فرد تنها یک نمایش انفرادی داشته است مهم است پسوند جمع «های» را از عنوان این قسمت حذف کند. این موضوع درمورد s در نسخه‌ی انگلیسی نیز صادق است.
نمایش‌های گروهی
سال، عنوان نمایش، گالری، شهر، کشور، کیوریتور(ها)
بهتر است هنرمند به مرور زمان و با افزایش تعداد نمایش‌های گروهی‌اش، این قسمت را خلاصه کند و تنها نمایش‌های مهم در گالری‌های معتبر را در آن بگنجاند، در این صورت می‌تواند از عنوانی نظیر «منتخبی از نمایش‌های گروهی» استفاده کند.
بینال‌ها[1]
سال، عنوان اثر، عنوان بینال، شهر، کشور، کیوریتور(ها)
بینال‌های معتبر هنری به خاطر ماهیت غیر اقتصادی خود و تمرکز بر نوآوری‌های فرهنگی در دنیای هنر از اهمیت ویژه‌ای در رزومه‌ی هنرمند برخوردارند. این البته به این معنی نیست که هنرمندان حتما باید در این بینال‌ها شرکت کرده باشند تا فرصت نمایش آثارشان را در فضاهای دیگر پیدا کنند ولی حضور در یک بینال معمولا می‌تواند برگ برنده‌ای برای هنرمندان در بدست آوردن فرصت‌های نمایش بعدی ایجاد کند و جدا کردن این قسمت از سایر بخش‌های رزومه باعث تاکید بیشتر بر آن خواهد شد.
آرتفرها[2]
سال، عنوان، گالری ارائه دهنده، شهر، کشور
شرکت در آرت‌فرهای معتبر معمولا از طریق گالری‌ها صورت می‌گیرد و به خاطر هزینه‌ی بالای شرکت در آرت‌فر برای گالری‌ها، می‌تواند نشان‌دهنده‌ی اطمینان گالری فعلی (یا سابق) به توانایی رقابت آثار هنرمند در بازاری بزرگ‌تر باشد.
اقامت‌های هنری (رزیدنسی‌ها)
سال، عنوان، شهر، کشور (مدت)
مهم است هنرمند از درست بودن عنوان رزیدنسی اطمینان حاصل کند و در صورت نیاز مدت زمان اقامت را نیز به این بخش اضافه نماید. اقامت‌های هنری با فراهم آوردن امکانات مختلف (در اختیار قرار دادن مکان و وسایل کار، تامین مالی هنرمندان در مدت محدود، برگزاری استودیو ویزیت با هنرمندان و کیوریتورها، برگزاری نمایش و…) تجربیاتی ارزشمند در رزومه‌ی هنرمندان به حساب می‌آیند.
جوایز و افتخارات
سال، عنوان، مؤسسهی اهدا کننده، توضیحات (شهر، کشور در صورت نیاز)
اگر عنوان جایزه‌ای مشخص نیست بهتر است هنرمند آن را در چند کلمه توضیح دهد.
نشریات و کتاب‌ها[3]
نویسنده، «عنوان»، ناشر، تاریخ، صفحه
نویسنده، «عنوان»، عنوان وبلاگ یا وب‌سایت، تاریخ، نشانی الکترونیکی
تصفیه و خلاصه کردن این بخش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مقاله‌های آنلاین می‌توانند در صورت معتبر و حرفه‌ای بودن در این قسمت قرار بگیرند.
مجموعه‌ها[4]
عنوان، شهر، کشور
اگر آثار هنرمند توسط مجموعه‌‌ی خصوصی یا عمومیِ معتبری خریداری شده است، ذکر آن در این قسمت اهمیت زیادی دارد، در غیر این صورت نیازی به فهرست کردن همه‌ی آثاری که تاکنون فروخته شده نیست.
سایر فعالیت‌ها
در این بخش، فقط ذکر سایر فعالیت‌های مرتبط ضروری است و عنوان کردن تدریس سفالگری، خطاطی، شیرینی‌پزی و یا تیراندازی برای فردی که به عنوان نقاش فیگوراتیو شناخته می‌شود لزومی ندارد.
بهتر است فرد رزومه‌ی خود را به زبان فارسی و انگلیسی به‌روز نگه دارد. رزومه معمولاً باید در فرمت پی‌دی‌اف ایمیل شود تا در آرایش ظاهری آن، از جمله فاصله‌گذاری‌ها، فونت انتخابی و اعداد، تغییری ایجاد نشود، ولی مهم است هنرمند نسخه‌ی ورد[5] آن را نیز برای خود (و تغییرات احتمالی آینده) ذخیره کند. علاوه بر این ممکن است برای تسهیل در ویرایش نهایی، گالری یا هر فضای دیگری نسخه‌ی ورد را نیز از فرد درخواست کنند.
*****
بیوگرافی
بیوگرافی، نسخه‌ای کوتاه و روایی از رزومه است که معمولا در ۱۰۰ تا ۲۵۰ کلمه دستاوردهای مهم زندگی هنرمند را در خود خلاصه می‌کند. فرد می‌بایست اطلاعات مهم شخصی، دوره‌های کلیدی آموزش و نکات برجسته‌ی حرفه‌ای خود را در بیوگرافی درج کند. اگر بیوگرافی بسیار کوتاه است، هنرمند مجاز به نوشتن چند جمله‌ی مختصر در توصیف کار خود نیز خواهد بود.
رایج است که بیوگرافی‌ها به صورت سوم شخص نوشته شود، زیرا نهادهای مختلف معمولا از این متن کوتاه به عنوان مقدمه‌ای بر بیانیه‌ی مطبوعاتی[6] نمایش و یا دیگر شکل‌های خبررسانی درباره‌ی آثار فرد استفاده می‌کنند.
مثال ۱
(نام هنرمند) ((سال، محل تولد))، مدرک کارشناسی خود را در رشته‌ی (عنوان رشته) از (دانشگاه) دریافت کرد. آثار (وی) در نمایش‌های متعددی از جمله («عنوان») در (محل برگزاری، شهر) و («عنوان») در (محل برگزاری، شهر) به نمایش درآمده است. سال آینده (محل برگزاری) نمایشی انفرادی از آثار این هنرمند برگزار خواهد کرد. (او) در حال حاضر در (شهر، کشور) زندگی و کار می‌کند.
مثال ۲
(نام هنرمند) ((سال، محل تولد))، دارای مدرک کارشناسی (رشته) از (دانشگاه) است و هم‌اکنون دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد (رشته) در (دانشگاه) است. (او) تاکنون (تعداد) نمایش انفرادی در (محل برگزاری، شهر)، (محل برگزاری، شهر) و (محل برگزاری، شهر) برگزار کرده و آثار او در نمایش‌های گروهی متعددی از جمله («عنوان») در (محل برگزاری، شهر) و («عنوان») در (محل برگزاری، شهر) به نمایش درآمده است. او در سال (سال) به مدت (عدد) ماه در رزیدنسی (عنوان رزیدنسی) در(شهر، کشور) شرکت داشته است. آثار این هنرمند در مجموعه‌های معتبری از جمله (مجموعه)، (مجموعه) و (مجموعه) نگهداری می‌شوند.
*****
بریده‌ی مطبوعات[7]
مهم است هنرمند برای هر مقاله‌ای که از او نام می‌برد یک کلیپ مطبوعاتی بسازد؛ حتی اگر یک جمله از گزارشی کوتاه از یک نمایش گروهی باشد. لازم است فرد اصل و کپی هر کاتالوگ و نشریه‌ای را که شامل کار او می شود در چند نسخه برای آرشیو شخصی خود نگه دارد و در صورت نیاز، اصل یا کپی بریده مطبوعات را برای افراد مختلف به‌صورت فیزیکی ارسال کند. در انتخاب مقالات اولویت با نشریاتی است که به‌صورت تخصصی مطالبی در رابطه با هنر منتشر می‌کنند. لازم است هنرمند در ارزیابی این اولویت‌ها و حذف برخی از مقالات به میزان حساسیت‌های شخصی خود آگاه باشد. مثلاً این واقعیت که یک منتقد از اثر موردعلاقه‌ی او در یک نمایش خوشش نیامده، دلیل کافی برای حذف این مقاله از رزومه نیست، به‌خصوص اگر در ادامه‌ی مقاله به نکات مهمی در روند کاری او اشاره شده باشد. نقد هنر در اغلب موارد کارکردی متفاوت از نقد ماشین و یا هتل دارد و بناست دیدگاه‌های متفاوت صاحب‌نظران را در مورد آثار شخص پوشش دهد. در هر صورت جلب نظر مطبوعات برای هنرمندان، به‌طور کلی و صرف‌نظر از نتیجه‌گیری منتقد، کاری بسیار دشوار و ارزشمند است.
بهترین راه برای ارائه‌ی کلیپ مطبوعاتی، برش قسمت عنوان از صفحه‌ی اول مجله یا روزنامه شامل نام نشریه، شماره‌ی مجله و تاریخ انتشار و قرار دادن آن در بالای متن کامل مقاله به همراه شماره‌ی صفحه است. در تهیه‌ی هرکدام از این صفحات می‌توان این موارد را به‌صورت جداگانه اسکن کرد و سپس با استفاده از نرم‌افزار فتوشاپ[8] کنار هم چید. در هر صورت مهم است نتیجه‌ی نهایی تا حد امکان واضح، آراسته و حرفه‌ای به نظر بیاید. بهتر است همواره فایلی در فرمت پی‌دی‌اف از مجموع این مقالات در دسترس هنرمند باشد.
در تهیه‌ی بریده مطبوعات اگر مقاله به صورت فیزیکی چاپ شده، بهتر است از نسخه‌ی آنلاین استفاده نشود. با این حال اگر نسخه‌ای به غیر از نشریه‌ی آنلاین در دسترس نیست، حتماً می‌بایست اجزای مقاله به روش بالا بریده شده و در کنار یکدیگر قرار گیرند تا هرگونه تبلیغات، بنر[9] یا اطلاعات نامرتبط از تصویر حذف شود.